9. SINIF BİYOLOJİ CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI-1

CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI

→Günümüze kadar canlılar; yapay ve doğal sınıflandırma olmak üzere iki farklı şekilde sınıflandırılmışlardır.

**Yapay sınıflandırma (Ampirik):

→Aristo tarafından ileri sürülmüştür.

→Aristo canlıları; bitkiler ve hayvanlar olarak 2 gruba ayırmıştır.

→Hayvanları da kendi aralarında; suda, karada ve havada yaşayanlar olmak üzere 3 gruba ayırmıştır.
→Bitkileri de; ot, çalı ve ağaç olmak üzere 3 gruba ayırmıştır.

→Yapay sınıflandırma, bilimsel olmadığından günümüzde geçerli değildir.

Yapay sınıflandırma, canlıların;
→Dış görünüşlerine (morfolojik)

→Yaşama ortamlarına

→Analog organlarına bakılarak yapılmıştır.

Analog organlar:

→Kökenleri farklı olup, görevleri aynı olan organlardır.

Örnek: Kuşun kanadı ile sinek kanadı (kuşun kanadı mezoderm, sinek kanadı ise ektoderm kökenlidir)

İnsan ayağı ile karınca ayağı

**Doğal sınıflandırma (Filogenetik):

→Canlılar arasındaki akrabalık ilişkilerine göre yapılır.

→Bilimsel bir sınıflandırma olduğundan, günümüzde geçerli olan sınıflandırmadır.

→Bu sınıflandırma 18.yy’da Linne tarafından yapılmıştır.

→Doğal sınıflandırma, canlıların;

→Hücre yapısı benzerliği→DNA benzerliği

→Protein benzerliği→Enzim benzerliği

→Fizyolojik ve anatomik benzerlikler→Evrim basamakları benzerliği

→Embriyolojik gelişim benzerliği→Boşaltım atıkları benzerliği

→Simetri benzerliği (omurgasızlarda ışınsal ve bilateral, omurgalılarda ise bilateral simetri görülür)

→Homolog organ benzerliğine bakılarak yapılmıştır.

Homolog organlar:

→Kökenleri aynı olup, yaptıkları görevler farklı ya da aynı olan organlardır.

Örnek: İnsanın kolları ile kedinin ön ayakları, Balina ön yüzgeci ile kuşun kanadı

Not: 
→Homolog organların görevleri aynı olduğunda, şekilleri de benzer olur.

Örnek:
→Kelebek kanadı ile sinek kanadı

→Yarasa kanadı ile kuşkanadı

→Kedinin ön ayakları ile köpeğin ön ayakları

*Sınıflandırma Birimleri:

→Canlıların sınıflandırılmasında 7 tane sistematik basamak kullanılır. Bu basamaklar küçükten büyüğe doğru şöyle sıralanır.

Tür→Cins→Familya→Takım→Sınıf→Şube→Alem

Alemden türe doğru gidildikçe;

→Birey sayısı azalır.

→Çeşitlilik azalır

→Akrabalık artar.

→Ortak özellikler artar.

→Homolog organ benzerliği artar.

Not:
→Örnek olarak iki canlının takımı aynı olsun;

→Bu iki canlının, sınıflandırma birimlerdeki üst kısım kesinlikle aynıdır. (Sınıf-Şube-Alem)

→Ama alt kısım için kesin bir şey söylenemez.

→Bir canlının embriyolojik gelişimi sırasında; ilk önce alem, en son tür özellikleri ortaya çıkar.