2-Damarlı
tohumlu bitkiler (çiçekli):
→Gelişmiş bitkiler olup, çiçek
ve tohum oluştururlar.
→Gerçek kök, gövde ve
yaprakları vardır. İletim demetleri taşırlar.
→Tam parazit olanları hariç, hepsi
fotosentez yapar. Eşeyli ya da
eşeysiz üreyebilirler.
→Tohumlu bitkiler; açık tohumlular ve kapalı tohumlular olmak üzere iki
alt şubeye
ayrılır.
►►Açık tohumlular:
→Gerçek çiçek taşımazlar.
→Kozalak
adı verilen, basit
yapılı bir çiçekleri vardır.
→Tohumları, çiçek
yapraklarının altında bulunur.
→Ovaryum
taşımadıklarından meyve oluşturmazlar.
→Genellikle iğne yapraklıdırlar.
→Yaprak dökmeyen çok
yıllık bitkilerdir. Otsu formları yoktur.
→Çift döllenme görülmez.
→Endosperm haploit
(n) kromozom taşır.
→Kambiyum taşırlar. (enine
kalınlaşma görülür)
→İletim demetleri düzenlidir. (açık
iletim demeti)
→Kazık kök taşırlar.
→Çok çeneklidirler.
Örnek: Çam, ardıç, köknar, ladin,
servi, porsuk, ginkgo, sekoya…
►►Kapalı tohumlular:
→Gelişmiş yapılı çiçek taşırlar.
→Ovaryumun
taşıdıklarından meyve
oluştururlar.
→Tohumları meyve içinde bulunur.
→Endospermleri
triploit (3n) kromozomludur.
→Kapalı tohumlu bitkiler; tek çenekli ve çift çenekli bitkiler olmak üzere iki
sınıf altında incelenirler.
►►►Tek çenekliler:
→Genellikle tek yıllık otsu
bitkilerdir.
→Tohumlarında bir çenek bulunur.
→Yaprakları paralel damarlıdır.
→Genellikle
yaprak sapı taşımazlar.
→Saçak kök taşırlar.
→Kambiyum
taşımazlar. (enine kalınlaşma görülmez)
→İletim demetleri dağınıktır. (kapalı
iletim demeti)
Örnek: Tahıllar, soğanlı
bitkiler, muz ağacı, zencefiller, orkideler, palmiyegiller, ananas,
papirüs, şeker kamışı
►►►Çift
çenekliler:
→Genellikle çok
yıllık odunsu bitkilerdir.
→Tohumlarında iki çenek bulunur.
→Yaprakları ağsı damarlıdır.
→Yaprak sapı taşırlar.
→Kazık kök taşırlar.
→Kambiyum bulunur. (çok yıllık olanlarında enine kalınlaşma görülür)
→İletim demetleri düzenlidir. (açık
iletim demeti)
→Bitkilerin büyük bir
kısmı çift çeneklidir.
Örnek: Baklagiller,
Turunçgiller, Gülgiller, Elma, Armut, Kayısı, Nar, Erik, Nane, Fındık, Ceviz,
Marul…
5-MANTARLAR ALEMİ (Fungiler)
→Genellikle
çok hücreli canlılardır.
→Kök, yaprak, iletim demeti ve
kloroplast taşımazlar.
→Kitin
yapılı hücre çeperleri vardır.
→Yedek besinlerini glikojen şeklinde
depolarlar.
→Kloroplastları yoktur. Fotosentez
yapamazlar. →Heterotrofturlar yani hazır beslenirler.
→Çok hücreli olanlarında, rizoid denilen kök benzeri emeçler bulunur.
→Mantar hücreleri, uç uca dizilerek hif denilen ipliksi yapıları oluşturur.
→Hiflerin bir araya gelmesi ile oluşan
yapıya miselyum adı
verilir.
→Genellikle oksijenli solunum yaparlar.
→Bazıları hem oksijenli hem de
oksijensiz solunum yapar. (bira mayası)
→Bazılarında zoospor adı verilen, kamçılı
sporlar bulunur.
Not: Maya
mantarlarında; hif, miselyum ve rizoid yapısı bulunmaz.
Mantarların beslenmesi:
→Mantarların hepsi heterotrof olarak beslenir.
→Saprofit mantarların sindirim enzimleri çok
gelişmiştir.
→Bunlar ölü canlıları ve canlıların
organik atıklarını çürüterek
beslenirler.
→Bunlardan bazıları; saprofit, bazıları
parazit, bazıları da mutualist olarak beslenir.
→Parazit mantarların,
sindirim enzimleri gelişmemiştir.
→Bunlar emeçlerini konak hücrenin içine uzatarak, konak hücreden
aldıkları sindirilmiş besinlerle
beslenirler.
→Mutaalist mantarlar, başka canlıları
ile birlikte karşılıklı
yarar ilişkisine dayalı bir yaşam sürer.
Örnek: Mikoriza
mantarları
ve likenler
→Mikoriza mantarları, bitkilerin köklerinde yaşar.
→Mantar, topraktan aldığı su ve mineralleri bitkiye verir.
→Bunun karşılığında bitkiden organik besin alır.
→Likenlerdeki mantarlar, algler ile birlikte yaşar.
→Mantar solunum sonucu oluşturduğu karbondioksit ve suyu alge verir.
→Bunun karşılığında algden organik besin alır.
Mantarların üremeleri:
→Mantarlar; eşeysiz ve eşeyli olmak üzere iki farklı
şekilde çoğalır.
→Eşeysiz üremeleri daha çok; sporla ve tomurcuklanarak olur.
→Birçok mantar türünde, kopan hif ve
miselyum parçaları
uygun koşullarda gelişerek yeni bireyleri oluşturur.
→Eşeyli üremeleri ise döl almaşı (metagenez) ile olur.
→Mantarlarda haploit (n) evre
hakimdir.
→Diploit
evre (2n) sadece zigot
ile sınırlıdır.
Mantarların sınıflandırılması:
→Mantarlar küf, maya, şapkalı ve pas
mantarları olarak 4 e ayrılır.
**Küf
mantarları:
→Bunlar saprofit ya da parazit
olarak beslenirler.
→Bazılarından, antibiyotikler elde edilir.
→Bazı küf mantarı türleri, aflatoksin
adı verilen zehirli maddeler üretir.
**Maya
mantarları:
→Bunlar tek hücreli olup, saprofit olarak beslenirler.
→Bira mayası, hamur mayası ve şarap
mayası bunlara örnek olarak verilebilir.
**Şapkalı
mantarlar:
→Saprofit ya da parazit olarak beslenirler.
→Bazı türleri zehirlidir.
→Bazı türleri de besin olarak
kullanılır.
**Pas mantarları:
→Çoğu parazit olup, tahıllarda hastalığa yol açar.
Mantarların Önemi:
→Şapkalı
mantarlar besin olarak
kullanılabilir.
→Kola
içerisindeki sitrik asitin üretilebilmesi için Aspergillus mantarı kullanılır
→Hamurun
kabarması ve alkollü içeceklerin üretilmesi için maya mantarı kullanılır.
→Antibiyotik
yapımında küf mantarı kullanılır.
→Bazı mantar
türleri insan ve hayvanlarda hastalık
yapabilir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder